برنامه راهبردی کتابخانه دانشکده داروسازی کرمان

       تهیه و تدوین فرهاد زمانی بابگهری

 مقدمه:

يكــــي از عناصر عمده در مديريت، برنامه ريزي است. برنامه ريزي شالوده عناصر مديريتي و فرآيندي است كه سازمان‌ها در قالب آن همه فعاليت‌ها و كوشش‌هاي خود را درمورد اهداف مورد نظر، راه رسيدن به آن و چگونگي طي مسير را در يكديگر تركيب وادغام كرده و هدف از اجراي آن دستيابي به نتايج سازماني است. ، برنامه‌ريزي استراتژيك فرآيندي است كه ضمن آن اهداف كلي، فعاليت‌ها و ماموريت‌هاي سازمان در درازمدت تعيين مي شود. از اين رو استفاده از برنامه‌ريزي جامع و استراتژيك به عنوان يك ضرورت در دانشگاه‌ها مطرح شده است و بديهي است با عنايت به افق سند چشم‌انداز بيست ساله كشور (1404 هجري شمسي) در زمينه آموزش عالي، برنامه‌ريزي مدون و جامع را براي کلیه واحد های دانشگاه امري ضروري و اجتناب‌ ناپذير ساخته است.
به طور حتم برنامه ریزی استراتژیک کتابخانه نیز به واحد و سازمان مربوطه کمک می کند تا خط مشی های اجرایی بلند مدت را تعیین و اولویت لازم را در سطح کلان مشخص نماید و به طور کلی می توان از برنامه ریزی استراتژیک به عنوان ابزاری سودمند برای مدیریت کتابخانه ها بهره برد.
در برنامه استراتژیک این کتابخانه تلاش گردیده است با در نظر گرفتن برنامه و اهداف راهبردی معاونت تحقیقات و فناوری، فاصله بین وضعیت موجود و جایگاه مطلوب کتابخانه درآینده نشان داده شود تا بتوان با بسترسازی مناسب مسائل و مشکلات موجود در کتابخانه را حل نمود و در جهت اهداف تعیین شده گام های مؤثری برداشت. همچنین در این برنامه‏ سعی گردیده است تا يك چشم‌انداز سازماني موثر و کارآمد براي آينده کتابخانه تعيين گردد.

معرفی کتابخانه دانشکده داروسازی:

این کتابخانه در همان ابتدای تاسیس دانشکده داروسازی کرمان در خیابان مدیریت  مجاور موقوفه نوریه ایجاد گردید و در سال 1378 با توجه به انتقال دانشکده به پردیزه دانشگاه واقع در بلوار هفت باغ به دلیل نداشتن مکان مناسب در محل سلف سرویس کارکنان  مکان استقرار کتابخانه های دانشکده های مدیریت و پیرا پزشکی استقرار یافت و با آماده سازی ساختمان کتابخانه به محل اصلی خودش انتقال یافت تقریبا می توان گفت ساختمان جدید مناسب کتابخانه بود و با تاسف به دلیل نداشتن مکانی برای سایت کتابخانه قسمت اعظم سالن مطالعه را به سایت  دانشکده تقدیم کردند و تلاش پرسنل کتابخانه نتوانست مانع تصمیم مدیران وقت شود. این کتابخانه با توجه به مشکلات زیاد از جمله عدم بودجه کافی توانسته تقریبا خود را در حد مطلوبی ارتقاء دهد و از وسایل و تجهیزات تقریبا مناسب بهرمند گردد. کتابخانه دانشکده داروسازی کرمان همچون سایر کتابخانه های دیگر دانشگاه علوم پزشکی وابستگی کامل به تصمیمات وزارت بهداشت و درمان و همچنین تصمیمات سازمان مادر دارد در کل تمامی کتابخانه های ایران در سطح مطلوبی با توجه به کتابخانه های پیشرفته جهان قرار ندارند واین وضعیت در کتابخانه های استانی بیشتر مشهود است بنا بر این با توجه به بودجه و امکاناتی که جذب شده کتابخانه این دانشکده واقعا بهترین مواد و تجهیزات را فراهم آورده و مدیریت مطلوبی داشته است تا این بودجه اندک به بهترین روش مصرف گردد تا برنامه های آینده کتابخانه دچار مشکلات کمتر شود ولی متاسفانه مدیریت وفت به ناچار خیلی از نیاز های کتابخانه را نتوانسنه تامین نماید و در برخی موارد حتی برای کتابخانه مشکل بوجود آورده اند مثلا در مورد جداکردن قسمت مطالعه کتابخانه و تبدیل آن به سایت  و همچنین با توجه به کمبود نیروی انسانی کتابخانه از پرسنل غیر کتابدار استفاده شده و می‌شود.  امید است با در نظر گرفتن مکانی مناسب برای سایت دانشکده حداقل مشکلاتی که توسط مدیران ایجاد گردیده مرتفع گردد و انشالله  شاهد حل دیگر مشکلا ت که مهمترین آنها عدم بودجه کافی است نیز  باشیم.

بیانیه رسالت (Mission (

کتابخانه دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی کرمان به عنوان یک کتابخانه دانشگاهی در راستای پیشبرد اهداف و برنامه های آموزشی ، پژوهشی و فرهنگی دانشگاه با بهره گیری از حمایت های این دانشگاه  و معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی به ارائه خدمات کتابخانه ای و اطلاع رسانی می پردازد. این کتابخانه وظایف زیر را بر عهده دارد:

بر طرف کردن نیاز های علمی اعضای هیئت علمی، دانشجویان و کارکنان دانشکده.

مديريت و کمک به توان يادگيري کاربران کتابخانه با تهیه منابع مناسب و روزآمد.

سازماندهی، حفظ و نگهداری منابع کتابخانه و تلاش برای دسترس پذیر نمودن آنها.

كمك به فرايندهاي خودآموزي با تهیه امکانات و تجهیزات مورد نیاز.

پشتيباني از پژوهشگران و کاربران برای و كسب سواد اطلاعاتي.

ايجاد دسترسي كامل به منابع اطلاعاتي براي همگان و مطابق با نيازها و موقعيت‌هاي آنها.

پر كردن اوقات فراغت افراد کاربران كه باعث بهسازي رفتارهاي فردي و اجتماعي آنان شود.

كمك به شناخت و درك سازمان مادر از خدمات ونقشی که کتابخانه می تواند ایفا نماید.

كمك به فرايند اهداف سازمان مادر در همه بخش های سازمان،‌ و در نهایت خدمت به جامعه و ارتقاء سطح ملی

چشم انداز ((Vision

با توجه به افزايش رشته ها و مقاطع تحصيلي در دانشگاه، رشد روز افزون تعداد دانشجویان و سایر کاربران کتابخانه و گسترش فعاليت هاي آموزشی و تحقيقاتي در تمامي زمينه‌ها و نیز توسعه دامنه همکاری‌های بین کتابخانه‌ای، ايجاد تحول در امکانات، خدمات و فضای كتابخانه امری ضروري و اجتناب ناپذير است .
لذا کتابخانه دانشکده داروسازی مصمم است با ارتقاء امکانات و خدمات خود و با ايجاد محيطی مناسب، ضمن توسعه خدمات به کاربران و ساير ذينفعان و جلب رضايت آنان روند بهبود مستمر خدمات و امکانات کتابخانه را تحقق بخشيده و به عنوان غنی ترین و فعال ترین کتابخانه در زمینه داروسازی و سایر موضوعات وابسته در سطح دانشگاه و سایر کتابخانه‌های مشابه کشور مطرح گردد و نسبت به تأمين منابع و اطلاعات مورد نیاز مراجعین به طور مؤثر و سازنده اقدام نماید. به امید آنکه تمام مخاطبان ما در هر قشر و سمتی از خدمات کتابخانه دانشکده داروسازی کرمان در حد عالی بهره‌مند شوند همچنین کتابخانه بتوانند پاسخگوی تمامی نیازهای اطلاعاتی کاربران در کمترین زمان و به بهترین وجه باشند. ما  با تهیه و دسترس پذیری منابع کتابخانه ای کمک به آموزش افرادي می‌نمایم که مي‌تواند دنيايي انساني‌تر و عادلانه‌تر را به وجود آورد و ما کار مي‌کنيم که به بشريت کمک کنيم.

ارزشها ( (Values

دانش محوری و برآوردن اهداف سازمان مادر؛

رعایت  عدالت نسبت به همه بخشهای کتابخانه  تلاش برای رشد مناسب آنها؛

دسترسی عادلانه همه اقشار جامعه  بخصوص کاربران کتابخانه به اطلاعات؛

استقامت در برابر موانع و مشکلات و تلاش برای ارتقاء کیفیت در ارائه خدمات؛

توانایی و مهارت در به کارگیری ابزارهای فناورانه و استفاده مناسب از امکانات موجود؛

حمایت از حق مؤلف و دارایی های فکری در حد توان .

مشاوری امین و خدمت گذاری بی ادعاء برای کاربران و سازمان مادر.

قانونمندي؛  مسئوليت پذيري؛ رعایت انصاف در رفتار با کارکنان و مراجعه کنندگان؛

آسايش و امنيت خاطر جامعه هدف و پاسخگويي به خواست آنها؛ حفظ كرامت انساني .

تحلیل محیط داخلی

  نقاط قوت (Strengths)

 بکارگیری نرم افزار کتابخانه ای مناسب و کارامد:S1

: در دسترس بودن منابع اطلاعاتی در کتابخانه S2

: وجود کتابداران مجرب در کتابخانهS3

: تخصصی بودن مجموعه کتابخانه در زمینه داروسازیS4

: وجود کامپیوتر و اینترنت و سایت  مناسب در کتابخانه S5

نقاط ضعف (Weaknesses):

 فضای فیزیکی ناکافی و غیراستاندارد کتابخانه : W1

: کمبود نیروی انسانی متخصص با توجه به افزایش خدمات و فعالیتها W2

نیاز پرسنل به آموزشهای تکمیلی در استفاده از دانش رايانه اي ، استفاده از پایگاه  و منابع اینترنتی W3

: نبود فضای مطالعه کافی و مناسب جهت اعضای تحت پوشش کتابخانه W4

  به روز نبودن امکانات کتابخانه:W5

: عدم کارشناسی مناسب و سریع منابع تازه انتشار یافته برای ورود به کتابخانه W6

تحلیل محیط خارجی

فرصت ها (Opportunities):

: بهره گیری از ظرفیت گروه کتابداری پزشکی دانشگاه O1

: بهره گیری از ظرفیت انجمن کتابداری شاخه کرمان O2

: بهره گیری از ظرفیت کمیته های  پژوهشی دانشجوی برای ارتقاء دانش کاربران بخصوص دانشجویان O3

: بهره گیری از ظرفیت دانشجویان کارآموزی و طرحی  به منظور افزایش ساعات ارائه خدمات کتابخانه O4

: رشد روزافزون تنوع در خدمات و محصولات کتابخانه ای O5

: پیشرفت و توسعه تحقیقات علمی در مراکز علمی و دانشگاهی O6

: فراگیر شدن استفاده از خدمات الکترونیک در کشور O7

: استقبال روزافزون کاربران از خدمات دیجیتال و منابع الکترونیک کتابخانه O8

تهدیدها (Threats):

: عدم آگاهی کامل حوزه فعالیت‌های کتابخانه مدیران ارشد و نصمیم گیرنده جهت بودچه و غیره.T1

:   تأثير منفي مسائل اقتصادي بر افزايش قيمت کتاب و تجهيزات کتابخانه. T2

: عدم تخصیص بودجه متناسب با نیازهای کتابخانه. T3

: فقدان نظام نظارت و بهبود کیفیت خدمات کتابخانه ای از سوی معاونت و واحد مربوطه. T4

: وجود کتابخانه های دیجیتال، مراکز اطلاع رسانی، بانک های اطلاعاتی  و اینترنت بعنوان رقیب کتابخانه.T5

ماتریس تهدیدات، فرصت ها، ضعف ها و قوت ها (SWOT)

ماتریس SWOT

به امید اینکه بتوانیم خدمات ارزنده و به روز انجام دهیم به ارتقاء سطح علمی دانشکده و سازمان مادر کمک نمایم و در گل خدمتگذاری شایسته و مناسب باشیم.

                                                                             فرهاد زمانی بابگهری